Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων! Μετά τήν Δεσποτική Ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς ἔρχονται ἐνώπιόν μας οἱ Ἅγιοι Πάντες ὡς δοχεῖα τῆς Χάριτος, ὡς καρποί τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἅγιοι Πάντες! Οἱ γνωστοί καί οἱ ἄγνωστοι. Ἄγνωστοι βέβαια γιά μᾶς, γνωστοί ὅμως διά τόν Θεόν, θεόγνωστοι, ὅλοι οἱ Ἅγιοι ἐνώπιόν μας. Τούς προσκυνοῦμε, τούς τιμοῦμε καί τούς δοξάζουμε σήμερα, Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων. Καί εἶναι οἱ Ἅγιοι ἀπό τούς πρώτους αἰῶνες, ἀπό ἐκεῖνον τόν Πρωτομάρτυρα, τόν Ἅγιο Στέφανο, μέχρι τούς Ἁγίους τοῦ αἰῶνα μας, μέχρι τόν Ἅγιο Λουκᾶ, τόν χειρουργό, τόν Ἀρχιεπίσκοπο Κριμαίας καί Συμφερουπόλεως. Ἅγιοι ὅλων τῶν ἡλικιῶν, πάσης μορφώσεως, Ἅγιοι ἄνδρες καί γυναῖκες, πού ἔλαβαν τά προσωνύμια, Ἀπόστολοι, καί Ἱεραπόστολοι, Πατέρες, Διδάσκαλοι, Μάρτυρες, Νεομάρτυρες, Ὅσιοι, Νεομάρτυρες. «Νέφος Μαρτύρων», ὅπως μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Καί ὅπως εἰς τό Τροπάριον θαυμάσια ἀκοῦμε, ὅτι ὀφείλουμε νά ἀναβοήσουμε καί νά λέμε, «Χαίρετε Προφητῶν ὁ σύλλογος… Χαίρετε Ἀποστόλων ὁ χορός… Χαίρετε Μαρτύρων ὁ δῆμος… Χαίρετε Πατέρων ὁ μελισσών». Οἱ Ἅγιοι Πάντες ἐνώπιόν μας. Ὡστόσο, ἀδελφοί μου, ἔχουμε σκεφθεῖ, ὅταν σταθεῖς μπροστά στήν εἰκόνα ἑνός Ἁγίου, τί σκέψεις ἴσως περνᾶνε ἀπό τό μυαλό σου; Ἴσως κάποιοι μπροστά σ’ ἕναν Ἅγιο, μπροστά σέ μία εἰκόνα ἑνός Ἅγίου, ἔρχονται καί παρέρχονται, προσπερνοῦν, εἴτε μέ περιφρόνηση, εἴτε μέ ἀδιαφορία. Ἄλλοι μπροστά στήν εἰκόνα στέκονται καί σκέπτονται τήν Ἁγιογραφία, δηλαδή τήν τεχνοτροπία, ἐάν εἶναι Βυζαντινή ἤ ἐάν εἶναι Εὐρωπαϊκή, σκέπτονται ἴσως ποιόν αἰῶνα φιλοτεχνήθηκε ἡ εἰκόνα, βλέπουν ἴσως μόνον τό ἐξωτερικό καί δέν προχωροῦν εἰς τό βάθος. Ὡστόσο, ἡ παρουσία ἑνός Ἁγίου, ἡ παρουσία μιᾶς εἰκόνας κρύβει κάτι βαθύτερο. Ἡ παρουσία…

    “Θαυμαστὸς ὄντως ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ”. Εἶναι στ’ ἀλήθεια θαυμαστὸς ὁ Θεὸς στὰ ἔργα τῶν ἁγίων του. Ὅταν φέρη κανένας στὸ νοῦ του τοὺς ὑπεράνθρωπους ἀγῶνες τῶν μαρτύρων, πῶς μὲ τὴν ἀσθενικὴ σάρκα τους ντρόπιασαν τὸν ἰσχυρὸ στὸ κακό, πῶς δὲν εἶχαν  συναίσθηση τῶν πόνων καὶ τῶν τραυμάτων καθὼς ἔρριχναν τὸ σῶμα τους σὲ ἀγῶνα μὲ τὴ φωτιά, μὲ τὸ ξίφος, μὲ τὰ διάφορα εἴδη θανατηφόρων βασανιστηρίων, ἀντιπαλεύοντας μὲ τὴν ὑπομονή. Ὅταν φέρη κανένας στὸ νοῦ ὅτι κομμάτιαζαν τὶς σάρκες τους, κι ἔσπαζαν τὶς κλειδώσεις τους, καὶ τσάκιζαν τὰ κόκκαλά τους, αὐτοὶ ὅμως φύλαγαν ἀκέραια, κι ἀπείραχτη κι ἀσάλευτη τὴ πίστη τους.  Γι’ αὐτὸ καὶ πῆραν χάρισμα τὴν ἀδιαφιλονίκητη σοφία τοῦ Πνεύματος καὶ τὴ δύναμη γιὰ θαύματα. Ὅταν ἀναλογιστῆ τὴν ὑπομονὴ τῶν ὁσίων, πῶς ὑπέφεραν θεληματικὰ σὰ νὰ ἦσαν ἀσώματοι τὶς πολυήμερες νηστεῖες, τὶς ἀγρυπνίες, τὶς διάφορες ἄλλες ταλαιπωρίες τοῦ σώματος, πῶς ἀντιστάθηκαν ὡς τὸ τέλος τὰ πονηρὰ πάθη, στὰ διάφορα εἴδη τῆς ἁμαρτίας, στὸν πόλεμο ποὺ διεξάγεται ἀοράτος μέσα μας, στὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἐξουσίες, στὶς πνευματικὲς δυνάμεις τῆς κακίας καὶ πῶς ὁ ἐξωτερικὸς ἄνθρωπος ἔλιωνε κι ἀφανιζόταν, ὁ ἐσωτερικὸς ὅμως ἄνθρωπος ἀνανεωνόταν καὶ θεοποιοῦνταν –καὶ γι’ αὐτὸ τοὺς δόθηκε ἡ χάρη νὰ θεραπεύουν καὶ νὰ πραγματοποιοῦν ἔργα δυνάμεως. Ὅταν κανένας τὰ συλλογιστῆ αὐτὰ καὶ κάνη τὴ σκέψη ὅτι αὐτὰ ξεπερνοῦν τὴν ἀνθρώπινη φύση, θαυμάζει καὶ δοξολογεῖ τὸ Θεό, ποὺ τοὺς ἔδωσε τὸση χάρη καὶ δύναμη. Γιατὶ ἄν εἶχαν τὴν προαίρεση τὴν ἀγαθὴ καὶ πολὺ ὡραία, ὅμως χωρίς τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ δὲ θὰ ἀποχτοῦσαν τὴ…